Aleksandra Czajkowska

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO (klasy I a, b, d)

1. Szczegółowe wymagania edukacyjne na poszczególne oceny (załącznik 1).
2. Sposoby sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów za poszczególne formy aktywności: odpowiedź ustna, dwie prace klasowe w półroczu różnego typu (trwają 90 minut, obejmują dłuższe samodzielne prace kontrolne w celu sprawdzenia wiedzy i umiejętności lub stopień opanowania poznanych form wypowiedzi pisemnych), sprawdziany wiadomości (obowiązkowe pisemne lub ustne prace, przeprowadzane po omówieniu określonej partii materiału, np. jednego działu, lektury, zakresu tematycznego), test kompetencyjny (praca pisemna korespondująca z ideą egzaminu po gimnazjum), wypracowanie klasowe, kartkówka (obejmująca niewielką partię materiału i trwająca nie dłużej niż 15 minut; kartkówka może być traktowana jako odpowiedź), zadanie domowe (różnego rodzaju), aktywność na zajęciach, dyktando.

Dodatkowe składniki oceny: referat, praca na lekcji (indywidualna i grupowa), sporządzenie notatki, recytacja, prace literacko-plastyczne, inne.

III. Ogólne zasady oceniania śródrocznych i rocznych osiągnięć ucznia z języka polskiego:

1. Przedmiotem oceny śródrocznej i rocznej ucznia są:

a) wiedza przedmiotowa;

b) umiejętność komunikowania się poprzez mówienie, czytanie, pisanie, słuchanie;

c) umiejętność rozwiązywania problemów, uzasadniania, wnioskowania, argumentowania;

d) kreatywność;

e) gotowość do stosowania wiedzy zdobytej na innych lekcjach w nauce języka polskiego.

2. Ocenianie bieżące odbywa się w stopniach wg skali 1-6 /z uwzględnieniem „plusów”                  i „minusów”/.

Nauczyciel, wystawiając uczniowi  bieżącą ocenę, przekazuje mu  w sposób przejrzysty (ustnie lub pisemnie) informację na temat tego, które z umiejętności zostały przez niego opanowane, a które należy w dalszym ciągu ćwiczyć. Nauczyciel wskazuje  również na sposoby i możliwości poprawy oceny przez ucznia.

3. Oceny klasyfikacyjne śródroczne i roczne ustala się w stopniach pełnych w skali 1-6. Oceny te wystawiane są na podstawie ocen cząstkowych.

Cząstkowe oceny otrzymywane na lekcjach przez uczniów mają różną wagę:

prace klasowe, sprawdziany, testy, dyktanda – 5

poprawa pracy klasowej, sprawdzianu, testu, dyktanda - 4

odpowiedź ustna – 4

poprawa odpowiedzi ustnej - 3

badanie wyników nauczania, testy diagnozujące – 5

udział w konkursach, akademiach - 5

kartkówki – 3

recytacja – 3

poprawa recytacji - 2

projekty - 2

praca domowa – 3

poprawa pracy domowej - 2

praca na lekcji – 3

aktywność – 3

notatka/krótka notatka na lekcji - 2

prowadzenie zeszytu, krótka praca domowa lub ćwiczenie wykonywane na lekcji – 1

 

Ocena śródroczna i roczna są zbliżone do średniej ważonej.

 

4. Kryteria oceny prac pisemnych:

W ocenianiu bieżącym mogą być stosowane plusy i minusy, jeśli procent uzyskanych punktów jest zbliżony do oceny wyższej lub niższej (np. 90% - dobry plus; 31 % - dopuszczający minus).

 

Kryteria oceniania pisemnych form wypowiedzi (wypracowań) uwzględniają:

1. temat (zrozumienie tematu, zgodność wypracowania z tematem, stopień wyczerpania tematu, rozwinięcie tematu);
2. kompozycję pracy (trójdzielność wypowiedzi: wstęp, rozwinięcie, zakończenie kompozycja wypracowania zgodna z rodzajem wypowiedzi pisemnej);
3. styl (styl jasny swobodny, funkcjonalny, barwny, dostosowany do formy wypowiedzi);
4. język (poprawność gramatyczna);
5. zapis (poprawność ortograficzna i interpunkcyjna).

Poszczególne formy wypowiedzi pisemnej mogą być sprawdzane wg poniższych kryteriów:

 

Podanie

 

Charakterystyka

 

 

 

List

Kryteria oceny zaproszenia

Kryteria oceny dedykacji

 

Kryteria oceny ogłoszenia typu zawiadomienie

 

Kryteria oceny streszczenia

 

Kryteria oceny recenzji książki

 

 

 

 

Kryteria oceny recenzji filmu

 

Kryteria oceny opowiadania twórczego

Kryteria oceny opowiadania z dialogiem

Kryteria oceny opisu dzieła sztuki – reprodukcji obrazu

Kryteria oceny przemówienia (ustnego)

Kryteria oceny recytacji

 

Prace pisemne (sprawdziany, testy, dyktanda, wypracowania) są sprawdzane według znanych uczniowi kryteriów. Przy oddawaniu prac nauczyciel przekazuje uczniowi komentarz do jego pracy. Wyjaśnienie to może być:

- metryczką umiejętności sprawdzanych i osiągniętych przez ucznia dołączoną do pracy,

- pisemnym komentarzem do pracy,

- komentarzem ustnym,

- komentarzem częściowo pisemnym i częściowo ustnym.

Każdy komentarz będzie zawierał:

- wyszczególnienie i docenienie dobrych stron ucznia,

- wskazanie treści wymagających poprawienia lub dodatkowej pracy ucznia,

 -wskazówki, w jaki sposób uczeń powinien poprawić pracę,

- wskazówki, w jakim kierunku uczeń powinien pracować dalej.

 

5. Kryteria oceny wypowiedzi ustnych (na podstawie materiałów CKE)

Wypowiedź zgodna z poleceniem to wypowiedź, której myśl przewodnia nawiązuje do polecenia, a wszystkie elementy treści się z nią wiążą.

Wypowiedź częściowo zgodna z poleceniem to wypowiedź , której myśl przewodnia nawiązuje do polecenia, ale nie wszystkie elementy treści się z nią wiążą.

Realizacja pogłębiona to realizacja, w której  wnikliwie omówiono co najmniej jeden z elementów polecenia.

Realizacja powierzchowna to realizacja, w której omówienia wszystkich z uwzględnionych w wypowiedzi elementów polecenia mają charakter  ogólnikowy (pobieżny).

IV. Indywidualizacja pracy z uczniem.

1. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinię Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się.

W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów.

Indywidualizacja pracy z uczniem z trudnościami dydaktycznymi dotyczy :

• indywidualnych możliwości rozwojowych i dydaktycznych ucznia/                                        indywidualnych możliwości dydaktycznych  ucznia

wówczas nastąpi:

- zmniejszanie ilości, stopnia trudności i obszerności zadań,

- dzielenie materiału na mniejsze partie, wyznaczanie czasu na ich opanowanie i odpytywanie,

- wydłużanie czasu na odpowiedź, przeczytanie lektury,

- odwoływanie się do znanych sytuacji z życia codziennego,

- formułowanie pytań w formie zdań o prostej konstrukcji powołujących się na ilustrujące przykłady,

- częste podchodzenie do ucznia w trakcie samodzielnej pracy w celu udzielania dodatkowej pomocy, wyjaśnień,

- zezwolenie na dokończenie w domu niektórych prac wykonywanych na lekcjach,

- wydłużanie czasu na powtórzenia i opanowanie materiału.

• specyficznych trudności w uczeniu się – dysleksja

wówczas:

- technika czytania będzie sprawdzana na wybranych fragmentach tekstów zadawanych do opracowania w domu,

- wydłużony zostanie czas na czytanie tekstów, poleceń, instrukcji, szczególnie podczas samodzielnej pracy lub sprawdzianów, w miarę potrzeby nauczyciel będzie pomagać w ich odczytaniu,

- sprawdziany i kartkówki będą przygotowywane w formie testów,

- czytanie lektur szkolnych zostanie rozłożone w czasie,

- uwzględnione zostaną trudności w rozumieniu treści, szczególnie podczas samodzielnej pracy z tekstem,

- częściej będą sprawdzane zeszyty szkolne ucznia, ustalony zostanie sposób poprawy błędów, oceniane będą: poprawność i sposób wykonania prac,

- uczniowi zostanie dany czas na przygotowanie się do pisania dyktanda poprzez podanie mu trudniejszych wyrazów, a nawet wybranych zdań, które wystąpią w dyktandzie;

- w przypadku trudności w redagowaniu wypowiedzi pisemnych uczeń będzie najpierw tworzył schematy pracy, planował kompozycję wypowiedzi (wstęp, rozwinięcie, zakończenie),

- zostaną podane jasne kryteria oceny prac pisemnych (wiedza, dobór argumentów, logika wywodu, treść, styl, język, zapis, kompozycja itd.),

- przypadku trudności z odczytaniem pracy uczeń będzie odpytywany ustnie.

*Uczniowie z dysleksją rozwojową:

a) w wypowiedzi ustnej kładziony będzie nacisk na treść, a nie na błędy językowe,

b) w wypowiedziach pisemnych najważniejsze będą wiadomości, a nie błędy ortograficzne ,

c) dostosowane będą kryteria oceniania dyktand do zaleceń PPP,

d) podczas sprawdzianów umożliwione zostanie uczniom korzystanie ze słowników.

*Uczniowie z dysgrafią i dysortografią:

a) zwrócona będzie uwaga na merytoryczną zawartość prac pisemnych,

b) uczeń będzie miał możliwość korzystania ze słowników ortograficznych,

c) dostosowane zostaną kryteria oceniania dyktand do możliwości uczniów doceniamy postępy w dziedzinie ortografii,

d) nauczyciel będzie mobilizował ucznia do ciągłej pracy nad utrwaleniem zasad ortograficznych,

e) zaproponowany zostanie zestaw ćwiczeń do pracy samodzielnej lub pracy na zespole dydaktyczno-wyrównawczym.

Kategorie błędów ortograficznych w pracach uczniów dyslektycznych:

Do błędów ortograficznych w pracach uczniów ze specjalnymi trudnościami w uczeniu się zalicza się:

-          u – ó, ż – rz, h – ch,

-          łamanie zasady pisania wielką lietrą na początku zdania.

Do błędów graficznych w pracach uczniów ze specjalnymi trudnościami w uczeniu się zalicza się:

-          dodawanie, opuszczanie, przestawianie liter, sylab lub całych wyrazów,

-          mylenie liter:

• podobnym kształcie (a – o,  l – ł,  n – r,  m – n,  u – w,  e – ę,  a – ą,  i - j),
• dużych i małych,
• rzadziej używanych (h – H, F – F, L - F),
• odpowiedników głosek zbliżonych fonetycznie (b- p, d – t, w – f, g – k, dz – c, sz – s, l – y, ę – em, ą – om, ś – ź, ć - dź),
• różniących się w położeniu w stosunku do osi pionowej (p – b, d - b) lub poziomej (m – w, n – u, b- p, d – g, p - g),

- ominięcie drobnych elementów graficznych, w tym:

• oznaczania miękkości nad literami, kropek (dż, ż, i, j),
• „ogonków” przy literach ą lub ę i kreski (wężyka) przy literach O, t lub ł,

-          błędy dotyczące podziału wyrazu lub całego zdania,

- utratę dźwięczności (brzóska zam. brzózka).

 

2. Indywidualizacja pracy z uczniem zdolnym

Uczniowie zdolni (cytuję za ORE) odznaczają się ciekawością świata i wyjątkową aktywnością poznawczą. Zadają mnóstwo pytań, przy czym wcześnie pojawiają się kwestie abstrakcyjne (szczególnie cenne przy omawianiu lektury, ale także w kształceniu językowym, np. w zrozumieniu zasad poprawności językowej). Są dociekliwi, otwarci na nowe doświadczenia i problemy. Konsekwentnie dążą do zdobycia wiedzy, np. wyjaśnienia niezrozumiałych sformułowań czy niejasności świata przedstawionego utworu (zadają też pytania, które bywają uciążliwe dla nauczyciela). Badając rzeczywistość, wychwytują to, co istotne. Mają dużo wiadomości o świecie, które potrafią odnieść np. do tematyki poruszanej na lekcji i dzięki którym są w stanie stworzyć sobie wzorzec mentalny omawianej lektury (więc lepiej ją rozumieją). Posiadają własne pasje i zainteresowania, o których mówią na lekcji, stosując bogate, specjalistyczne słownictwo.

Praca z uczniem zdolnym obejmuje:

1. indywidualne lub grupowe przygotowanie uczniów do konkursów polonistycznych,
2. wprowadzanie dodatkowych zadań na sprawdzianach, testach,
3. zadawanie dodatkowych prac z języka polskiego (referatów, wypracowań o tematyce lub/i problematyce wykraczającej poza program nauczania danej klasy),
4. wprowadzenie testów wiedzy i umiejętności (obejmujących także zadania rozbudowane, wieloczynnościowe zadania otwarte, jakimi są wypracowania uczniowskie na wskazany temat w podanej formie wypowiedzi),
5. zachęcanie i motywowanie do poszukiwania informacji w różnych źródłach, ich selekcji pod kątem wiarygodności lub przydatności do wykonania zadania, porządkowania                       i przetwarzania informacji, wykorzystywania posiadanej wiedzy z różnych,
6. wykorzystywanie różnorodnych metod aktywizujących uczniów, które obligują ich do zgłaszania pomysłów, rozwiązywania problemów, przewodzenia grupie.

 

V. Warunki uzyskania wyższej niż przewidywana oceny z zajęć edukacyjnych (rocznej).

Nauczyciel informuje uczniów o przewidywanych dla nich ocenach na dwa tygodnie przed posiedzeniem rocznej klasyfikacyjnej rady nauczycieli. Uczeń ma prawo wystąpić z prośbą o poprawę oceny rocznej na wyższą niż przewidywana. Uczeń może ubiegać się o otrzymanie oceny o jeden stopień wyższej niż przewidywana, jeżeli wszystkie nieobecności na danych zajęciach zostały przez niego usprawiedliwione; uczestniczył we wszystkich sprawdzianach (a w razie nieobecności zaliczył je w wyznaczonych przez nauczyciela terminach); uzyskane przez ucznia oceny cząstkowe wskazują na możliwość opanowania materiału na wyższą ocenę. Jeżeli uczeń spełnia wymienione warunki, pisze test sprawdzający wiedzę z całego roku w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Sprawdzian obejmuje materiał dotyczący wymagań programowych na daną ocenę. Podwyższenie oceny może nastąpić o jeden stopień w stosunku do przewidywanej oceny, jeśli uczeń wykaże się stuprocentową wiedzą wymaganą na ocenę, o którą się ubiega.

VI. Sposoby i terminy poprawy ocen cząstkowych.

Uczeń, który otrzymał z klasówki ocenę niedostateczną, ma prawo jej poprawy; oceny niedostateczne mogą być poprawiane tylko raz, w terminie nie dłuższym niż dwa tygodnie od oddania przez nauczyciela ocenionych klasówek, w trakcie zajęć lekcyjnych bądź pozalekcyjnych; oceny z poprawy klasówki są wpisywane do dziennika lekcyjnego – jedynie ponowna ocena niedostateczna nie jest wpisywana do dziennika.

Ocenę wyższą niż niedostateczny otrzymaną z klasówki uczeń może poprawić w terminie nie przekraczającym dwóch tygodni od daty oddania ocenionej klasówki, w trakcie zajęć lekcyjnych bądź pozalekcyjnych.

VII. Zagrożenie oceną niedostateczną.

Nauczyciel informuje uczniów i rodziców/opiekunów uczniów o zagrożeniu oceną niedostateczną na dwa tygodnie przed posiedzeniem klasyfikacyjnej rady nauczycieli (rocznym).

Jeżeli uczeń na I półrocze otrzymał ocenę niedostateczną, ustala z nauczycielem termin zaliczenia wskazanego przez polonistę materiału (do 31 marca). Jeżeli zakres materiału jest bardzo obszerny, uczeń może rozłożyć sobie jego zaliczenie na dwa terminy. W przypadku niezaliczenia przez ucznia zagadnień lub niezgłoszenia się w wyznaczonym terminie, traci on możliwość poprawy oceny. W przypadku niezaliczenia zrealizowanego materiału w pierwszym półroczu, uczeń nie może otrzymać pozytywnej oceny rocznej. Uczeń ma możliwość skorzystania z konsultacji, zajęć dydaktyczno - wyrównawczych prowadzonych przez nauczyciela w celu uzupełnienia braków.

VIII. Uczeń nieklasyfikowany.

Uczeń, który opuści 50% lekcji, może nie być klasyfikowany z przedmiotu. Ma prawo zaliczyć materiał z I pół. w terminie ustalonym przez, aby umożliwić kontynuację nauki w drugim półroczu. Jeżeli uczeń ze sprawdzianu uzyska ocenę niedostateczną, ma możliwość poprawienia jej na wyższą na warunkach takich jak w pkt. V.

IX. Sposoby i terminy konsultacji z rodzicami w celu wyjaśnienia i uzasadnienia wystawionych ocen oraz omówienia postępów w nauce i zachowaniu.

Rodzice uczniów mają wgląd do poprawionych prac pisemnych (sprawdzianów, klasówek, testów, wypracowań klasowych, wypracowań domowych pisanych na kartkach) swoich dzieci w szkole po ustaleniu terminu z nauczycielem. Praca pisemna może być także przekazywana rodzicowi (na jego prośbę) jako kopia do domu.

Szczegółowe wyjaśnienia i uzasadnienia wystawionych ocen oraz omówienie postępów                  w nauce i zachowaniu nauczyciel przekazuje rodzicom w czasie wywiadówek, podczas indywidualnych rozmów z rodzicami, konsultacji ustalonych drogą telefoniczną lub za pośrednictwem wychowawcy. Ustalenie terminu konsultacji może odbywać się także poprzez pocztę z wykorzystaniem funkcji dziennika elektronicznego.

X. Uczeń zawsze jest przygotowany z trzech ostatnich tematów (ustalenie nie obejmuje lekcji powtórzeniowych).

Uczeń może być w półroczu maksymalnie trzy razy nieprzygotowany (bez podania powodu) do lekcji. Nie można zgłosić braku pracy domowej jako nieprzygotowania do lekcji, np. prezentacji, referatu, projektu, jeśli była ona zapowiedziana z kilkudniowym/kilkutygodniowym wyprzedzeniem. Nieprzygotowanie uczeń zgłasza na początku zajęć lekcyjnych, podczas sprawdzania obecności; nieprzygotowanie do zajęć obejmuje brak zeszytu przedmiotowego, zeszytu ćwiczeń i podręcznika, pracy domowej                       i nieopanowanie wiedzy z zakresu trzech ostatnich jednostek lekcyjnych. Uczeń ma prawo do zgłoszenia nieprzygotowania po chorobie trwającej co najmniej jeden tydzień; może on zgłosić nieprzygotowanie do zajęć przez trzy dni od powrotu do szkoły (nieprzygotowanie dotyczyć może wyłącznie treści realizowanych w czasie jego nieobecności w szkole).

 

XI. Ustalenia dodatkowe

a) Każdego ucznia obowiązują najwyżej dwa terminy oddawania pisemnych dłuższych prac domowych (wypracowań) do sprawdzenia. Nieoddanie pracy w drugim terminie równoznaczne jest z otrzymaniem z tej pracy oceny niedostatecznej.

b) Sprawdzian obejmujący materiał z całego semestru zostanie zapowiedziany                                     z dwutygodniowym wyprzedzeniem, sprawdziany obejmujące jeden dział - z tygodniowym.

c) Sprawdziany są obowiązkowe. Jeżeli z przyczyn losowych  uczeń nie może napisać ich                                      z całą klasą, powinien zaliczyć je w terminie jednego tygodnia od daty pisania sprawdzianu lub w przypadku nieobecności z powodu choroby - w terminie dwóch tygodni od powrotu do szkoły. Niewywiązanie się z powyższego ustalenia równoznaczne jest z otrzymaniem oceny niedostatecznej ze sprawdzianu i utratą możliwości poprawy oceny.

d) Braki w zeszycie (zapisy z lekcji, prace domowe) uczeń powinien uzupełnić                                w następujących terminach: maksymalnie w ciągu dwóch tygodni w przypadku choroby,                                       w ciągu 2 dni w innych przypadkach.

e) W przypadku stwierdzenia przez nauczyciela niesamodzielnej pracy w czasie trwania sprawdzianu, kartkówki uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną.

f) Trzy braki pracy domowej (ćwiczenia, krótkie notatki, tabelki) równają się ocenie niedostatecznej.

g) Kartkówki są niezapowiedziane, obejmują trzy ostatnie tematy (nie lekcje). Nie ma możliwości poprawiania kartkówek.

h) Błędy ortograficzne w sprawdzianach z gramatyki, wypracowaniach oraz sprawdzianach krótkich mogą spowodować obniżenie końcowej oceny.

i) Uczeń zna zasady prowadzenia zeszytu z języka polskiego (podane na lekcji organizacyjnej).

j) Uczeń jest zobowiązany do noszenia podręcznika oraz zeszytu przedmiotowego na każdą lekcję. Wskazane jest także posiadanie tekstu lektury w czasie jej omawiania.

k) Uczniowie zapoznają się z poprawionymi pracami pisemnymi w szkole po rozdaniu ich przez nauczyciela.

l) Sprawy nieuregulowane w PSO reguluje WSO.