Czasowniki modalne klasa IIB/IID
|
W języku niemieckim występuje 6 czasowników modalnych. Określają one sposób realizacji wyrażanych przez nie czynności. Czasowniki te występują zazwyczaj z bezokolicznikiem na końcu zdania. A oto omawiane czasowniki:
-
wollen (chcieć)
-
können (móc, umieć, potrafić)
-
müssen (musieć)
-
dürfen (mieć pozwolenie, uprawnienie)
-
sollen (mieć powinność, obowiązek)
-
mögen (lubić)
|
|
|
|
A tak odmieniają się czasowniki modalne:
|
|
|
|
|
dürfen
|
können
|
mögen
|
müssen
|
sollen
|
wollen
|
|
ich
|
darf
|
kann
|
mag
|
muss
|
soll
|
will
|
|
du
|
darfst
|
kannst
|
magst
|
musst
|
sollst
|
willst
|
|
er/sie/es
|
darf
|
kann
|
mag
|
muss
|
soll
|
will
|
|
wir
|
dürfen
|
können
|
mögen
|
müssen
|
sollen
|
wollen
|
|
ihr
|
dürft
|
könnt
|
mögt
|
müsst
|
sollt
|
wollt
|
|
sie/Sie
|
dürfen
|
können
|
mögen
|
müssen
|
sollen
|
wollen
|
|
|
|
Czas na kilka przykładowych zdań.
Ich muss mich beeilen.
-
Du darfst nicht allein ins Kino gehen.
-
Wir sollen den Text für Montag lesen.
-
Er kann mir nicht helfen.
-
Ich mag keine Milch.
-
Ihr wollt eine neue Wohnung kaufen.
|
|
|
Wstaw odpowiedni czasownik modalny
1. Ich ……………..Architekt werden.
2. Morgen ………..er in die Schule gehen.
3. …………ich das selbst machen?
4. Ich …………gut Deutsch sprechen.
5. Mutti, ………………………..ich heute zu meinem Freund gehen?
6. Er …………die Oper nicht.
Ćwiczenia do sprawdzianu:
|
|
Aktivität: Modalverben mit Verkehrsschildern
|
Füllen Sie die Lücken mit Modalverben ein, und finden Sie das Schild, das zusammenpasst.
|
dürfen müssen können sollen |
|
____ 1. |
Hier ___________ man Parkplätze finden. |
|
____ 2. |
Hier beginnt die Autobahn; hier ___________ man schnell fahren. |
|
____ 3. |
Hier ___________ man Benzin kaufen. |
|
____ 4. |
Hier ___________ man nicht einfahren. |
|
____ 5. |
Hier ___________ Fußgänger die Straße überqueren(=cross). |
|
____ 6. |
Hier ___________ man nicht nach links abbiegen (=turn). |
|
____ 7. |
Hier ___________ man halten. |
|
____ 8. |
Hier ___________ Fahrräder fahren und Fußgänger laufen. |
|
____ 9. |
Hier ___________ man nur in eine Richtung (=direction)fahren. |
|
____ 10. |
Hier ist ein Spielplatz mit Kindern; man ___________ vorsichtig fahren. |
|
____ 11. |
Hier ___________ man vorsichtig (=careful) sein. |
|
____ 12. |
Hier ___________ Fahrräder fahren. |
|
____ 13. |
Hier ___________ man nicht überholen (=pass). |
|
____ 14. |
Hier ___________ man nicht laut sein und nicht hupen(=honk). |
|
____ 15. |
Hier ___________ Tiere (=animals) die Straße überqueren. |
|
____ 16. |
Hier ___________ man nicht parken; es ist nur für Taxis. |
|
 |
 |
 |
 |
|
A |
B |
C |
D |
|
 |
 |
 |
 |
|
E |
F |
G |
H |
|
 |
 |
 |
 |
|
I |
J |
K |
L |
|
 |
 |
 |
 |
|
M |
N |
O |
P |
|
|
|
|
Przekształć poniższe zdania, używając czasowników modalnych podanych w nawiasach.
1. Ich sehe ihn nicht. (können)..........................................................................................................................
2. Ich fahre nach München. (wollen) .................................................................................................................
3. Gehst du morgen ins Theater? (wollen).........................................................................................................
4. Ich helfe dir. (können)...................................................................................................................................
5. Hilfst du mir? (können).................................................................................................................................
6. Peter spricht gut Englisch. (können)..............................................................................................................
7. Ich bleibe heute zu Hause. (müssen)..............................................................................................................
8. Lernt ihr Fremdsprachen? (müssen) ..............................................................................................................
9. Er geht zum Arzt. (müssen) ...........................................................................................................................
10. Ich gehe nicht zum Arzt. (wollen) .................................................................................................................
11. Das Kind raucht nicht. (dürfen) .....................................................................................................................
12. Du gehst nicht allein in den Wald. (dürfen)...................................................................................................
13. Ihr parkt hier nicht. (dürfen) ..........................................................................................................................
14. Du gehst zur Schule. (müssen).......................................................................................................................
15. Ich esse mehr. (sollen) ..................................................................................................................................
16. Esst ihr auch mehr? (sollen)..........................................................................................................................
17. Ich bringe dich zum Bahnhof. (können) ........................................................................................................
18. Das Buch ist gut. (sollen)..............................................................................................................................
19. Warum lernt er Englisch? (wollen)................................................................................................................
20. Ich esse Eis. (mögen) ....................................................................................................................................
21. Hans, was machst du? (wollen) .....................................................................................................................
22. Ich lerne Polnisch und Chemie. (müssen)......................................................................................................
23. Wir trinken Bier. (mögen).............................................................................................................................
24. Ihr schreibt Briefe. (mögen)..........................................................................................................................
Klasy I
DIE UNREGELMÄßIGEN VERBEN ( CZASOWNIKI NIEREGULARNE )
I. Wstaw poprawną formę czasownika.
1. Das Kind ............................................. den Ball. ( fangen )
2. Die Uhr ............................................... zwölf. Es ist Mitternacht. ( schlagen )
3. Gisela ...............................................meinen Ballon. ( halten )
4. Der Bleistift .................................................. auf den Boden. ( fallen )
5. Wohin ................................................... du morgen? ( fahren )
6. ............................................... ihr mit dem Bus? ( fahren )
7. Der Film ................................................. seit einem Monat. ( laufen )
8. Im Winter ..................................................er Ski. ( laufen )
9. Wie lange ................................................... du? ( schlafen )
10. Sie .................................................. eine weiße Bluse. ( tragen )
11. Was ................................................ du in der Hand? ( halten )
12. Warum ....................................................... du dich nicht? ( waschen )
13. Warum ..................................................... du mir nicht? ( helfen )
14. Er .......................................................seinem Bruder ein Geschenk. ( geben )
15. Was ..............................................du zu Mittag? ( essen )
16. Peter ................................................einen Apfel mit in die Schule. ( nehmen )
17. Was ...................................................du jetzt? ( lesen )
18. Warum .............................................du so traurig? ( sein )
19. Inge ....................................................keine Zeit heute. ( haben )
20. Er ...................................................Deutsch als Muttersprache. ( sprechen )
II. Ułóż poprawnie zdania.
1. essen, nur, meine Schwester, Obst und Gemüse
....................................................................................................................................................................
2. Mathias, beim Kochen, helfen, der Mutter
....................................................................................................................................................................
3. du, Krimis, lesen, gern ( ? )
....................................................................................................................................................................
4. sie ( ona), optimistisch, sein, sehen, und, alles, rosarot
....................................................................................................................................................................
5. sprechen, sehr gut, Englisch, er, schon
....................................................................................................................................................................
6. vergessen, der Schüler, das Mathebuch, immer
....................................................................................................................................................................
7. fahren, nach England, du, wann (? )
....................................................................................................................................................................
8. schlafen, 8 Stunden, Peter
....................................................................................................................................................................
9. treffen, wann, deine Freundin, du ( ? )
...................................................................................................................................................................
10. du, als Pausenbrot, nehmen, was (? )
....................................................................................................................................................................
III. Która forma czasownika jest poprawna?
1. Hunde ............. gern Knochen. a) fressen b) essen c) fresst
2. Wer .......... mir einen Kuli? a) geben b) gebt c) gibt
3. Ich ........... dir gern. a) hilfe b) helfe c) helfen
4. Mein Freund ........ Spinat. a) esst b) isst c) essen
5. ............ Sie auch Romane? a) Liest b) Lesen c) Lest
6. Er ....... eine Banane in die Schule. a) nehmt b) nimmt c) nimmst
7. Inge ........ nach Kraków. a) fahren b) fährt c) fahrt
8. Ich ........... 9 Stunden. a) schlaft b) schlafe c) schlafen
9. Wer ........... nett? a) sein b) ist c) bin
10. Warum ....... er kein Deutsch? a) sprechen b) sprecht c) spricht
Puzzle: czasowniki niemieckie
Nein! Nicht! Kein! Po co w niemieckim aż 3 “nie”?
07/05/2011
Tak, aż 3 różne słówka jako tłumacznie jednego polskiego “nie”!
Czym się konkretnie różnią?
Kiedy używać którego “nie”??
|
nein |
NEIN
Może zastępować całe zdanie. Np.:Kannst du schwimmen? Nein. (Nie.)
Często stanowi początek wypowiedzi, która dalej wyjaśnia konkretniej o co chodzi. Wtedy po “nein” zawsze jest przecinek i jest ono samodzielnym “minizdaniem”:Nein, ich kann nicht schwimmen.
|
|
nicht |
NICHT
Przeczy czasownikom, np.:
Kannst du schwimmen?Ich kann nicht schwimmen. (nie umiem pływać)
Przeczy rzeczownikom z rodzajnikiem określonym, np.:
Siehst du das Haus?
Ich sehe das Haus nicht. (nie widzę (tego) domu)
Ich treffe nicht diese Frau, ich treffe die andere Frau. (spotykam nie tę kobietę, spotykam tę inną/tamtą kobietę)
Przeczy różnym wyrazom i częściom zdania (za wyjątkiem rzeczowników z rodzajnikiem nieokreślonym!), np.:
Wir fahren nach Berlin nicht heute, sondern morgen. (Jedziemy do Berlina nie dziś, lecz jutro.)
|
|
kein / keine |
KEIN / KEINE
Występuje wyłącznie tam, gdzie w zdaniu twierdzącym wystąpiłyby “ein” lub “eine”, czyli przy okazji rzeczowników bliżej nieokreślonych lub jeśli mówimy o czymś ogólnie, np.:
Ist das ein Wohnzimmer? Das ist kein Wohnzimmer, das ist ein Schlafzimmer. (to nie jest pokój dzienny, to sypialnia)
“kein” można czasem tłumaczyć jako “żaden”
|
Przymiotniki niemieckie
Czas zegarowy- KLASY I
Aby zapytać się o to, która jest godzina możemy użyć jednego z dwóch, znaczących to samo zwrotów:
|
Wieviel Uhr ist es? |
Która jest godzina? |
|
Wie spät ist es? |
Odpowiedzią na powyższe pytania będzie liczebnik główny, a nie tak jak w języku polskim liczebnik porządkowy:
|
Es ist... (jest...) |
|
1:00 Uhr |
ein Uhr |
pierwsza |
|
2:00 Uhr |
zwei Uhr |
druga |
|
3:00 Uhr |
drei Uhr |
trzecia |
|
10:00 Uhr |
zehn Uhr |
dziesiąta |
Jak widać podawanie pełnych godzin nie jest skomplikowane, wystarczy znać liczebniki główne. Chcąc podać godziny z minutami, robimy to używając przyimków:
W mowie oficjalnej powyższe przyimki nie są przeważnie stosowane, choć coraz częściej zarówno w mowie potocznej jak i tej bardziej oficjalnej w użyciu są obie formy. Przyjrzyjmy się więc tym możliwościom:
|
|
nieoficjalnie |
|
oficjalnie |
|
7:05 Uhr |
fünf nach sieben |
pięć po siódmej |
= |
sieben Uhr fünf |
siódma pięć |
|
7:10 Uhr |
zehn nach sieben |
dziesięć po siódmej |
= |
sieben Uhr zehn |
siódma dziesięć |
|
7:15 Uhr |
(ein) Viertel nachsieben |
kwadrans po siódmej |
= |
sieben Uhr fünfzehn |
siódma piętnaście |
|
7:20 Uhr |
zwanzig nach sieben
zehn vor halb acht |
dwadzieścia po siódmej
dziesięć przed wpół do ósmej |
= |
sieben Uhr zwanzig |
siódma dwadzieścia |
|
7:25 Uhr |
fünfundzwanzig nachsieben
fünf vor halb acht |
dwadzieścia pięć po siódmej
pięć do wpół do ósmej |
= |
sieben Uhr fünfundzwanzig |
siódma dwadzieścia pięć |
|
7:30 Uhr |
halb acht |
wpół do ósmej |
= |
sieben Uhr dreißig |
siódma trzydzieści |
|
7:38 Uhr |
acht nach halb acht |
osiem po wpół do ósmej |
= |
sieben Uhr achtunddreißig |
siódma trzydzieści osiem |
|
7:40 Uhr |
zwanzig vor acht |
dwadzieścia przed ósmą |
= |
sieben Uhr vierzig |
siódma czterdzieści |
|
7:42 Uhr |
achtzehn vor acht |
osiemnaście przed ósmą |
= |
sieben Uhr zweiundvierzig |
siódma czterdzieści dwie |
|
7:45 Uhr |
drei Viertel nach sieben
ein Viertel vor acht |
trzy kwadranse po siódmej
kwadrans przed ósmą |
= |
sieben Uhr fünfundvierzig |
siódma czterdzieści pięć |
|
7:50 Uhr |
zehn vor acht |
dziesięć przed ósmą |
= |
sieben Uhr fünfzig |
siódma pięćdziesiąt |
|
7:55 Uhr |
fünf vor acht |
pięć przed ósmą |
= |
sieben Uhr fünfundfünfzig |
siódma pięćdziesiąt pięć |
Jeśli mówimy o godzinach popołudniowych (od 13 do 24) wówczas, tak jak w języku polskim dopuszczone są dwie możliwości:
|
13:00 Uhr |
dreizehn Uhr |
trzynasta |
= |
ein Uhr |
pierwsza |
|
13:05 Uhr |
dreizehn Uhr fünf |
trzynasta pięć |
= |
fünf nach eins |
pięć po pierwszej |
|
13:06 Uhr |
dreizehn Uhr sechs |
trzynasta sześć |
= |
sechs nach eins |
sześć po pierwszej |
|
13:10 Uhr |
dreizehn Uhr zehn |
trzynasta dziesięć |
= |
zehn nach eins |
dziesięć po pierwszej |
|
13:15 Uhr |
dreizehn Uhr fünfzehn |
trzynasta piętnaście |
= |
(ein) Viertel nach eins |
kwadrans po pierwszej |
|
13:30 Uhr |
dreizehn Uhr dreißig |
trzynasta trzydzieści |
= |
halb zwei |
wpół do drugiej |
|
14:30 Uhr |
vierzehn Uhr dreißig |
czternasta trzydzieści |
= |
halb drei |
wpół do trzeciej |
|
15:30 Uhr |
fünfzehn Uhr dreißig |
piętnasta trzydzieści |
= |
halb vier |
wpół do czwartej |
|
23:30 Uhr |
dreiundzwanzig Uhr dreißig |
dwudziesta trzecia trzydzieści |
= |
halb zwölf |
wpół do dwunastej |
|
24:05 Uhr |
vierundzwanzig Uhr fünf |
dwudziesta czwarta pięć |
= |
fünf nach zwölf |
pięć po dwunastej |
Gdy mówimy lub pytamy o godzinę wykonywania jakiejś czynności, używamy przyimka um (o):
- Um wieviel Uhr kommen die Gäste?
- Um elf (Uhr). |
- O której godzinie przyjdą goście?
- O jedenastej. |
- Um wieviel Uhr fährt der Zug ab?
- Um siebzehn Uhr fünfzehn. |
- O której odjeżdża ten pociąg?
- O siedemnastej piętnaście. |
|
- Um wieviel Uhr besucht dich dein Onkel? |
- O której godzinie odwiedzi cię twój wujek? |
Przykłady
1.Czas zegarowy można określać urzędowo (radio , telewizja , zegarynka) lub potocznie.Zapisz czas zegarowy w odpowiedniej kolumnie.
GODZINA URZĘDOWO i POTOCZNIE
1) 22.55 - zweiundzwanzig Uhr funfundfunfzig
-funf vor eins.................
2) 14.20 ........................... .................
..............................................................................
3) ........ .................... neunzehn nach eins
..............................................................................
4)........ zwolf Uhr funfzehn ............
.....................................................................
5) 14.30 ...................... ............
................................................................
6) ........ .......................... Viertel vor
sechs
...........................................................
7) 05.50 ........................ .................
..............................................................
8) 18.21 ........................... ..................
zadanie2
Zapisz słownie która jest godzina.
13:25-
10:28-
6:30-
17:35-
20:45-
1:15-
Wpisz poprawną formę wyrażenia słowami podanej godziny:
PERFEKT _KLASY II
Czas przeszły Perfekt jest generalnie używany do opisywania czynności zakończonych, których skutki widać w teraźniejszości. Występuje on także w dialogach i rozmowach bezpośrednich.
Czas przeszły Perfekt składa się z czasownika posiłkowego sein lub haben oraz trzeciej formy czasownika (Partizip II).
sein
haben |
+ |
Partizip II |
= |
Perfekt |
Czasownik posiłkowy sein lub haben odmienia się przez osoby w czasie teraźniejszym.
Czasownik w trzeciej formie (Partizip II) jest nieodmienny i znajduje się na końcu zdania.
|
Ich habe heute lange gearbeitet. |
Dzisiaj długo pracowałem. |
|
Ute hat neue Schuhe gekauft. |
Ute kupiła nowe buty. |
|
Haben Sie schon die heutige Zeitung gelesen? |
Czy przeczytał Pan już dzisiejszą gazetę? |
|
Andy ist in der Schule bis 14 Uhr geblieben. |
Andy został w szkole do godziny 14. |
|
Um halb acht sind wir zur Bushaltestellegelaufen. |
O wpół do ósmej pobiegliśmy na przystanek autobusowy. |
Nadszedł czas na wyjaśnienie, które czasowniki tworzą czas przeszły Perfekt z czasownikiem posiłkowym haben a które zsein.
Czas przeszły Perfekt z czasownikiem posiłkowym haben tworzy większość czasowników. Są to przede wszystkim:
Czasowniki wymagające dopełnienia w bierniku (tzw. czasowniki przechodnie):
|
Der Lehrer hat einen Schüler gefragt. |
Nauczyciel zapytał ucznia. |
|
Ich habe deinen Bruder gesehen. |
Widziałem twojego brata. |
|
Haben Sie mich gehört? |
Słyszał mnie Pan? |
|
Warum habt ihr die Hausaufgabe nicht gemacht? |
Dlaczego nie zrobiliście pracy domowej? |
Czasowniki zwrotne:
|
Ich habe mich darüber gefreut. |
Ucieszyłam się z tego. |
|
Er hat sich gewaschen. |
Umył się. |
|
Sie haben sich verabschiedet. |
Pożegnali się. |
|
Wir haben uns nicht verspätet. |
Nie spóźniliśmy się. |
Czasowniki modalne:
|
Er hat es nicht gewollt. |
On tego nie chciał. |
|
Wir haben es nicht gekonnt. |
Nie umieliśmy/potrafiliśmy tego. |
|
Das habe ich immer sehr gemocht. |
Zawsze bardzo to lubiłem. |
|
Du hast es nicht gemusst. |
Nie musiałeś tego |
Czasowniki wyrażające pewien stan lub trwanie czynności, ale nie wyrażające ruchu:
|
Er hat auf den Bus gewartet. |
Czekał na autobus. |
|
Habt ihr lange gearbeitet? |
Długo pracowaliście? |
|
Das Kind hat auf der Bank gesessen. |
Dziecko siedziało na ławce. |
|
Der Hund hat unter dem Tisch gelegen. |
Pies leżał pod stołem. |
Czas przeszły Perfekt z czasownikiem posiłkowym sein tworzą:
Czasowniki nieprzechodnie (nie wymagające dopełnienia w bierniku), wyrażające ruch:
|
Wir sind in die Stadt gefahren. |
Pojechaliśmy do miasta. |
|
Er ist schnell nach Hause gelaufen. |
Pobiegł szybko do domu. |
|
Ich bin ins Kino gegangen. |
Poszłam do kina. |
|
Wann sind Sie angekommen? |
Kiedy Państwo przybyli? |
|
Warum bist nach Posen umgezogen? |
Dlaczego przeprowadziłaś się do Poznania? |
Czasowniki wyrażające zmianę stanu:
|
Ich bin heute um 7 Uhr aufgestanden. |
Dzisiaj wstałam o siódmej. |
|
Mein Opa ist vor zwei Jahren gestorben. |
Mój dziadek umarł przed dwoma laty. |
|
Um wie viel Uhr bist du eingeschlafen? |
O której godzinie zasnąłeś? |
|
Die Blumen sind verblüht. |
Kwiaty przekwitły. |
|
Das Denkmal ist im Jahre 1992 entstanden. |
Ten pomnik powstał w roku 1992. |
Czasowniki sein (być), werden (zostać, stawać się), bleiben (pozostawać):
|
Ich bin krank gewesen. |
Byłam chora. |
|
Warum bist du bei ihr so lange geblieben? |
Dlaczego tak długo u niej zostałeś? |
|
Es ist sehr dunkel geworden. |
Zrobiło się ciemno. |
|
Sie ist Ärztin geworden. |
Została lekarką. |
Czas przeszły Perfekt - Ćwiczenia z gramatyki niemieckiej
Polecenie: Napisz zdania w czasie przeszłym Perfekt:
Z podanych wyrazów ułóż pytania w czasie Perfekt:
Przetłumacz na język niemiecki w czasie Perfekt:
